Home

Valerianus

Publius Licinius Valerianus, bijgenaamd “colobius” (onderhemd), kwam uit de senatoriele kringen van Rome. Tijdens de opstand tegen Maximinus was hij als ex consul onderhandelaar tussen de senaat en Gordianus I Africanus. In 251 werd hij door Traianus Decius verkozen voor een “hoge post”. Dit was waarschijnlijk niet voor het ambt van censor, zoals wel wordt geschreven, maar werd hij verantwoordelijk gesteld voor het bestuur van de financiële kant van het rijk terwijl Decius zelf ten strijde trok tegen de Gothen. Onder Trebonianus Gallus had Valerianus een belangrijke post in Raetia. Toen Aemilianus in Moesia Superior de macht greep riep Gallus hem op om de Keltische en Germaanse legioenen te mobiliseren en tegen Aemilianus op te treden. Waarschijnlijk bracht hij eerst Moesia en later pas Dacia onder zijn controle om niet van daar uit in de rug aangevallen te worden door de legioenen die Aemilianus steunden. De muntslag te Viminacium en Dacia op naam van Aemilianus werd daar toen gestaakt. Aemilianus was reeds richting Rome vertrokken en waren Gallus en zijn zoon Volusianus rond juni/juli 253 gedood. Valerianus werd daarna door de legioenen onder zijn commando tot keizer uitgeroepen tegen Aemilianus. Waarschijnlijk werd zijn zoon Gallienus niet gelijk medekeizer maar kreeg deze een semi officiele status van Caesar, onderkeizer. Valerianus liet te Viminacium nog sestertii slaan met het jaar XIV maar ook een emissie antoniniani om de troepen te kunnen belonen en aan hem te binden. Hierna bond hij de strijd aan met Aemilianus die uiteindelijk rond augustus/september 253 door zijn eigen soldaten werd vermoord waarna Valerianus door de senaat als keizer werd geaccepteerd. Zijn zoon Gallienus werd tot medekeizer benoemd. De oudste zoon van Gallienus, ook Valerianus genaamd, werd ergens halverwege 256 tot Caesar benoemd. Al snel werd besloten dat Valerianus zich zou toeleggen op de verdediging van het oosten en Gallienus op het westelijk deel van het rijk. Beide keizers kregen het niet gemakkelijk, Gallienus moest voortdurend oorlog voeren tegen invallende Germanen, Alemannen en Franken. In het oosten werd mede dankzij een generaal genaamd Succesianus een invasie van Gothen in Asia Minor afgeslagen waarna Valerianus hem tot zijn Pretoriaans prefect promoveerde. Met zijn hulp begon Valerianus de wederopbouw van Syria na de verwoestingen die de Perzen daar in 253 hadden aangericht. In 256 wist hij een hernieuwde aanval van de Perzen te stoppen maar kon niet voorkomen dat Dura-Europos werd ingenomen en verwoest. In de zomer van 260 moest hij opnieuw campagne voeren tegen de Perzen toen hij in de buurt van Edessa in handen viel van Shapur I, koning van de Perzen. Het verhaal gaat dat hij gevangen werd genomen tijdens onderhandelingen maar ook dat hij verraden zou zijn door Macrianus, een van zijn eigen hoge officieren. Er zijn vervolgens verschillende verhalen bekend over wat hem allemaal werd aangedaan in gevangenschap. Shapur I zou hem als voetenbankje hebben gebruikt en op allerlei manieren hebben vernederd. Tenslotte zou hij van ellende zijn bezweken waarna zijn huid werd afgestroopt. Deze werd rood geverfd, gevuld met stro en vervolgens in een tempel gezet om als bezienswaardigheid te dienen voor gasten van Shapur I. De val van Valerianus bracht een enorme schok teweeg in het oosten, de Perzen liepen het oosten wederom onder de voet en namen voor de tweede maal Antiochia in. Uiteindelijk wisten twee generaals, Macrianus en Callistus met behulp van Odenathus, de heerser over Palmyra, de Perzen weer terug te dringen tot achter de Eufraat. Gallienus is daarna nog kort als alleenheerser geaccepteerd in het oosten voordat Macrianus de macht greep en zijn twee zoons Macrianus Junior en Quietus tot keizers liet uitroepen.

De munten van Valerianus uit Viminacium


Geslagen denominaties: sestertius

De sestertii hebben een portret met een lauwerkrans.

Voorkomende jaarcijfers:

AN XIV, gebruikt van mei/juni 253 t/m juli 253.
AN XV, gebruikt van juli 253 t/m juli 254.
AN XVI, gebruikt van juli 254 t/m juli 255.

Voorkomende tekstvarianten op de voorzijde:

A: IMP VALERIANVS P F AVG
B: IMP P LIC VALERIAIO AVG
C: IMP VALERIANVS P AVG

Voorkomende tekstvarianten op de keerzijde:

a: PMSC - OLVIM
b: PMS - COLV


AN XVI
Sestertius ANNO XVI - 254/255 - Pick 190 var. - Martin 7.06.5 - Varbanov 237
Particuliere collectie

Gewicht: 10,93 gram
Diameter: 26,7 mm

Voorzijde: Valerianus naar rechts met lauwerkrans, deel van paludamentum (mantel) zichtbaar, gedragen over de schouders.

Tekst: (C:) IMP VALERIANVS P AVG (IMPERATOR VALERIANVS PIVS AVGVSTVS) - Veldheer Valerianus, plichtsgetrouw Augustus.

Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd haar rechterhand boven een stier en haar linkerhand boven een leeuw.

Tekst: (a:) PMSC - OLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium.

Afsnede: AN XVI (ANNO XVI) - jaar 16 (255/256).

Opmerking: Deze munt is voor een sestertius van Valerianus fraai uitgevoerd met een goed portret van de keizer.
Sestertius ANNO XVI - 254/255 - Pick 190 var. - Martin 7.06.5 - Varbanov 237
Collectie Scott Sexton op Tantalus coin registry

Gewicht: 9,50 gram
Diameter: 27 mm

Voorzijde: Valerianus naar rechts met lauwerkrans, deel van paludamentum (mantel) zichtbaar, gedragen over de schouders.

Tekst: (C:) IMP VALERIANVS P AVG (IMPERATOR VALERIANVS PIVS AVGVSTVS) - Veldheer Valerianus, plichtsgetrouw Augustus.

Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd haar rechterhand boven een stier en haar linkerhand boven een leeuw.

Tekst: (a:) PMSC - OLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium.

Afsnede: AN XVI (ANNO XVI) - jaar 16 (255/256).

Opmerking: Dit exemplaar is qua tekst op voor- en keerzijde identiek maar het geheel is nu zeer pover uitgevoerd. Het borstbeeld heeft hier wel een duidelijk zichtbare mantel. Op de keerzijde zitten vreemde stervormen aan de letters en cijfers onder de afsnede.
Sestertius ANNO XVI - 254/255 - Pick 190 var. - Martin 7.06.1 - Varbanov - (Verg. 237)
Copyright Classical Numismatic Group

Gewicht: 8,16 gram
Diameter: 26 mm

Voorzijde: Valerianus naar rechts met lauwerkrans, deel van paludamentum (mantel) zichtbaar, gedragen over de schouders.

Tekst: (A:) IMP VALBBIANVS P F AVG (IMPERATOR VALERIANVS PIVS FELIX AVGVSTVS) - Veldheer Valerianus pius felix Augustus.

Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd haar rechterhand boven een stier en haar linkerhand boven een leeuw.

Tekst: (a:) PMSC - OLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium.

Afsnede: AN XVI (ANNO XVI) - jaar 16 (255/256).

Opmerking: De letters E en R in de naam VALERIANVS lijken hier erg op een letter B.
Sestertius ANNO XVI - 254/255 - Pick 190 var. - Martin 7.06.1 - Varbanov - (Verg. 236)
Collectie bruce 61813 op
Tantalus coin registry

Gewicht: 12,30 gram
Diameter: 30 mm

Voorzijde: Valerianus naar rechts met lauwerkrans, deel van paludamentum (mantel) zichtbaar, gedragen over de schouders.

Tekst: (A:) IMP VALERIANVS P F AVG (IMPERATOR VALERIANVS PIVS FELIX AVGVSTVS) - Veldheer Valerianus pius felix Augustus.

Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd haar rechterhand boven een stier en haar linkerhand boven een leeuw.

Tekst: (a:) PMSC - OLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium.

Afsnede: AN XVI (ANNO XVI) - jaar 16 (255/256).

Opmerking: Munt gelijkend op het vorige type sestertius maar gemaakt met slecht gemaakte stempels. De letters E en R in de naam VALERIANVS lijken hier erg op een letter B en ook de I heeft een vreemde vorm. Op de keerzijde is Moesia vreemd uitgevoerd.
Sestertius ANNO XVI - 254/255 - Pick 189 - Martin 7.03 var. - Varbanov 236
Collectie Scott Sexton op Tantalus coin registry

Gewicht: 7,71 gram
Diameter: 24 mm

Voorzijde: Valerianus naar rechts met lauwerkrans, deel van paludamentum (mantel) zichtbaar, gedragen over de schouders.

Tekst: (B:) IMP P LIC VALERIAIO AVG (IMPERATOR PVBLIVS LICINIVS VALERIAIO AVGVSTVS) - Veldheer Publius Licinius Valerianus Augustus.

Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd haar rechterhand boven een stier en haar linkerhand boven een leeuw.

Tekst: (b:) PMS - COLV (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium.

Afsnede: AN XVI (ANNO XVI) - jaar 16 (255/256).

Opmerking: Vroege uitgave van Valerianus. Zijn namen worden hier volledig weergegeven. In VALERIANO is de fout gemaakt door VALERAIO te schrijven. Op de keerzijde is het omschrift nu afgekort tot PMS- COLV.

Home