Home
Hostilianus
Caius Valens Hostilianus Messius Quintus was de jongste zoon van keizer Traianus Decius en Herennia Etruscilla. Hij was geboren in Sirmium toen zijn vader daar was gestationeerd. In september 250 werd hij door zijn vader benoemd tot Caesar (onderkeizer) en werden te Viminacium munten op zijn naam geslagen voorzien van het jaar XII (juli 250 - juli 251). Zijn vader en zijn broer Herennius Etruscus kwamen in juni 251 om in een veldslag tegen de Gothen. Omdat Hostilianus waarschijnlijk nog te jong was om mee te gaan op veldtocht bleef deze achter in Rome of mogelijk te Viminacium onder toezicht van zijn moeder. Te Viminacium zijn namelijk uitzonderlijk veel munten op zijn naam geslagen waardoor wel wordt aangenomen dat hij daar langere tijd aanwezig is geweest. Na de dood van Decius en zijn oudste zoon riep het leger Trebonianus Gallus uit tot keizer. In Rome wilde men echter dat ook de rechten van Hostilianus werden gerespecteerd. Trebonianus Gallus adopteerde daarop Hostilianus en maakte hem medekeizer en zijn eigen zoon Volusianus Caesar (onderkeizer). Er bestaan munten van Hostilianus die het jaar XII dragen en hem afbeelden met lauwerkrans en titels als Augustus. Deze moeten nog zijn geslagen in juni/juli 251. Vreemd is dat er ook munten van hem bestaan voorzien van het jaar XIII waarop hij (foutief?) weer staat afgebeeld als Caesar (onderkeizer). Deze moeten zijn geslagen in de korte periode van juli/augustus 251 tot het moment dat hij ten prooi viel aan een uitbraak van de pest welke epidemie de gehele regering van Gallus zou gaan overheersen. Na de dood van Hostilianus maakte Gallus zijn eigen zoon Volusianus medekeizer.
In Viminacium is een mausoleum opgegraven van ca. 20 x 20 meter. Dit mausoleum wordt geclaimd als het mausoleum van Hostilianus. Er zijn echter geen inscripties gevonden die dit kunnen bewijzen. Een sarcofaag gevonden in Rome nabij de Porta Tiburtina laat een scene zien uit een veldslag tegen barbaren. De centrale figuur te paard heeft sterk de trekken van Hostilianus of Herennius Etruscus zoals deze voorkomen op munten. Als de sarcofaag van Hostilianus zou zijn dan kan het mausoleum te Viminacium niet van hem zijn. Als de sarcofaag aan Herennius kan worden toegewezen dan zou dit betekenen dat zijn lichaam is geborgen na de slag bij Abritus. Het in 1945 verloren gegane deksel van de sarcofaag vertoonde onderworpen barbaren en de buste van een vrouw die als Herennia Etruscilla werd geidentificeerd. Zij zou samen met haar zoon in de sarcofaag zijn bijgezet.
De munten van Hostilianus uit Viminacium
 |
 |
 |
 |
Geslagen denominaties: dupondius en sestertius
De dupondii hebben een portret waarbij de keizer is getooid met een stralenkroon. De sestertii op hun beurt zijn groter en zwaarder en hebben een portret met een lauwerkrans.
Voorkomende jaarcijfers:
AN
XII, gebruikt van juli 250 t/m juli 251.
AN XIII, gebruikt van juli 251 t/m augustus 251.
Voorkomende tekstvarianten op de voorzijde:
A:
C VAL HOST M QVINTVS C
B: C VAI HOST M QVINTVS CAE
C: C VI MOST M QVIHTVS CAE
D: C VAI HOST M QVIHTVS CAE
E: IMP C VAT HOST M QVIHTVS AVG
F: C VAI ROST M QVINTVS CA
G: C VAI HOST M QVINTVS C
H: C VAI ROST M QVIHTVS CAE
I: C VAI ROST M OVINTVS CA
J: IMP C VAI HOST M QVIHTVS AVG
Voorkomende tekstvarianten op de keerzijde:
a:
PM - S - CO - LVIM
b: PM - S - C - OLVI
c: PMSC - OLVIM
d: PMS - C - O - LVIM
e: PMS - COLVIM
AN XII |
|
| Sestertius ANNO XII - 250/251 - Pick 150 - Martin 4.03 var. - Varbanov 200 | |
 |
Collectie Gewicht: ? gram Diameter: ? mm |
Voorzijde: Hostilianus naar rechts blootshoofds, deel van paludamentum (mantel) zichtbaar, gedragen over de schouder. Tekst: (A:) C VAL HOST M QVINTVS C (CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS) - Caius Valens Hostilianus Messius Quintus. Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd in haar rechterhand een tak omhoog en in haar linker heeft zij een globe vast. Links van haar een stier en rechts een leeuw. Tekst: (a:) PM - S - CO - LVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium. Afsnede: AN XII (ANNO XII) - jaar 12 (250/251). Opmerking: Moesia heeft hier een tak in de hand, die de tekst doorbreekt, en een globe op haar andere hand welke ook het omschrift onderbreekt. De tak symboliseert vrede en de globe de toen bekende wereld. Het huis van Traianus Decius wordt hier mogelijk geeerd als brengers van vrede in de toen bekende Romeinse wereld. |
|
| Sestertius ANNO XII - 250/251 - Pick 150 var. - Martin 4.03 var. - Varbanov 200 var. | |
 |
Copyright Classical Numismatic Group Gewicht: 16,15 gram Diameter: 28 mm |
Voorzijde: Hostilianus naar rechts blootshoofds, deel van paludamentum (mantel) zichtbaar, gedragen over de schouder. Tekst: (G:) C VAI HOST M QVINTVS C (CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS) - Caius Valens Hostilianus Messius Quintus. Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd in haar rechterhand een tak omhoog en in haar linker heeft zij een globe vast. Links van haar een stier en rechts een leeuw. Tekst: (e:) PMS - COLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium. Afsnede: AN XII (ANNO XII) - jaar 12 (250/251). Opmerking: Moesia heeft hier een tak in de hand, die de tekst doorbreekt, en een globe op haar andere hand welke hier niet het omschrift onderbreekt. De tak symboliseert vrede en de globe de toen bekende wereld. Het huis van Traianus Decius wordt hier mogelijk geeerd als brengers van vrede in de toen bekende Romeinse wereld. |
|
| Sestertius ANNO XII - 250/251 - Pick 150 var. - Martin 4.03.3 - Varbanov - (Verg. 200) | |
 |
Collectie Scottatlaw op Tantalus coin registry Gewicht: 13,12 gram Diameter: 27 mm |
Voorzijde: Hostilianus naar rechts blootshoofds, deel van paludamentum (mantel) zichtbaar, gedragen over de schouder. Tekst: (B:) C VAI HOST M QVINTVS CAE (CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS CAESAR) - Caius Valens Hostilianus Messius Quintus. Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd in haar rechterhand een tak omhoog en in haar linker heeft zij een globe vast. Links van haar een stier en rechts een leeuw. Tekst: (b:) PM - S - C - OLVI (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium. Afsnede: AN XII (ANNO XII) - jaar 12 (250/251). Opmerking: Op de munten van Hostilianus komen vreemde letterfouten voor. Ondanks dat het portret er zeer verzorgd uit ziet is de L in VAL geschreven als een I en de Q in QVINTVS als een O. Op de keerzijde heeft Moesia een tak in de hand die de tekst doorbreekt. Op haar andere hand heeft zij een globe welke ook het omschrift onderbreekt maar nu op een andere plaats dan op het vorige exemplaar. Er was te weinig ruimte voor de laatste M zodat de stempelsnijder deze heeft weggelaten. De tak symboliseert vrede en de globe de toen bekende wereld. Het huis van Traianus Decius wordt hier mogelijk geeerd als brengers van vrede in de toen bekende Romeinse wereld. |
|
| Sestertius ANNO XII - 250/251 - Pick 151 - Martin 4.04.5 - Varbanov 201 | |
 |
Collectie Scottatlaw op Tantalus coin registry Gewicht: 11,07 gram Diameter: 29 mm |
Voorzijde: Hostilianus naar rechts blootshoofds, deel van paludamentum (mantel) zichtbaar, gedragen over de schouder. Tekst: (D:) C VAI HOST M QVIHTVS CAE (CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS CAESAR) - Caius Valens Hostilianus Messius Quintus. Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, in haar RECHTER arm een cornucopia (hoorn van overvloed) en haar linkerhand houd zij boven een leeuw. Tekst: (c:) PMSC - OLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium. Afsnede: AN XII (ANNO XII) - jaar 12 (250/251). Opmerking: Ook op deze munt weer een I voor de L in VAL en een H voor een N in QVINTVS. Op de keerzijde is Moesia mogelijk afgebeeld als de godin Abundantia met een cornucopia. Deze staat voor goede tijden en overvloed welke met het huis van Decius zijn terug gekeerd of terug gaan keren. |
|
| Sestertius ANNO XII - 250/251 - Pick 152 - Martin 4.05.3 - Varbanov 202 | |
 |
Particuliere collectie Gewicht: 12,41 gram Diameter: 26,41 mm |
Voorzijde: Hostilianus naar rechts blootshoofds, deel van paludamentum (mantel) zichtbaar, gedragen over de schouder. Tekst: (B:) C VAI HOST M QVINTVS CAE (CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS CAESAR) - Caius Valens Hostilianus Messius Quintus. Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, in haar LINKER arm een cornucopia (hoorn van overvloed) en haar rechterhand houd zij boven een leeuw. Tekst: (c:) PMSC - OLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium. Afsnede: AN XII (ANNO XII) - jaar 12 (250/251). Opmerking: Variant op het voorgaande type waarbij Moesia nu de hoorn van overvloed in haar linkerarm draagt ipv haar rechterarm. Moesia is mogelijk afgebeeld als de godin Abundantia met een cornucopia. Deze staat voor goede tijden en overvloed welke met het huis van Decius zijn terug gekeerd of terug gaan keren. |
|
| Sestertius ANNO XII - 250/251 - Pick - Martin 4.01.17 - Varbanov | |
 |
Copyright Classical Numismatic Group Gewicht: 15,70 gram Diameter: 26 mm |
Voorzijde: Hostilianus naar rechts blootshoofds, deel van paludamentum (mantel) zichtbaar, gedragen over de schouder. Tekst: (B:) C VAI HOST M QVINTVS CAE (CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS CAESAR) - Caius Valens Hostilianus Messius Quintus Caesar. Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd haar rechterhand boven een stier en haar linkerhand boven een leeuw. Tekst: (c:) PMSC - OLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium. Afsnede: AN XII (ANNO XII) - jaar 12 (250/251). Opmerking: Jong portret van Hostilianus. Op de keerzijde staat Moesia in de gewone uitvoering. Dit type heeft ook een I voor de L in VAL. |
|
| Sestertius ANNO XII - 250/251 - Pick - Martin 4.01.14 -Varbanov | |
 |
Copyright Classical Numismatic Group Gewicht: 12,47 gram Diameter: 27 mm |
Voorzijde: Hostilianus naar rechts blootshoofds, deel van paludamentum (mantel) zichtbaar, gedragen over de schouder. Tekst: (D:) C VAI HOST M QVIHTVS CAE (CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS CAESAR) - Caius Valens Hostilianus Messius Quintus Caesar. Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd haar rechterhand boven een stier en haar linkerhand boven een leeuw. Tekst: (c:) PMSC - OLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium. Afsnede: AN XII (ANNO XII) - jaar 12 (250/251). Opmerking: Exemplaar met een iets ouder portret van Hostilianus. Op de keerzijde staat Moesia in de gewone uitvoering. Dit type heeft ook een I voor de L in VAL. En een H voor een N in QVINTUS. |
|
| Sestertius ANNO XII - 250/251 - Pick - Martin 4.01.33 - Varbanov | |
 |
Copyright Classical Numismatic Group Gewicht: 14,14 gram Diameter: 26 mm |
Voorzijde: Hostilianus naar rechts blootshoofds, deel van paludamentum (mantel) zichtbaar, gedragen over de schouder. Tekst: (H:) C VAI ROST M QVIHTVS CAE (CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS CAESAR) - Caius Valens Hostilianus Messius Quintus Caesar. Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd haar rechterhand boven een stier en haar linkerhand boven een leeuw. Tekst: (c:) PMSC - OLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium. Afsnede: AN XII (ANNO XII) - jaar 12 (250/251). Opmerking: Exemplaar met een ouder portret van Hostilianus. Op de keerzijde staat Moesia in de gewone uitvoering. Dit type heeft ook een I voor de L in VAL. En een N in QVINTUS die nu minder op een H lijkt maar meer op een gespiegelde N. |
|
| Sestertius ANNO XII - 250/251 - Pick 148 var. - Martin 4.01.25 - Varbanov 193 | |
 |
Collectie Gewicht: 12,47 gram Diameter: 26 mm |
Voorzijde: Hostilianus naar rechts blootshoofds, deel van paludamentum (mantel) zichtbaar, gedragen over de schouder. Tekst: (G:) C VAI HOST M QVINTVS C (CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS CAESAR) - Caius Valens Hostilianus Messius Quintus. Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd haar rechterhand boven een stier en haar linkerhand boven een leeuw. Tekst: (c:) PMSC - OLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium. Afsnede: AN XII (ANNO XII) - jaar 12 (250/251). Opmerking: Dit type heeft ook een letter I voor de L in VAL. Het omschrift eindigt op deze munt alleen met de letter C van Caesar. Op de keerzijde staat Moesia in de gewone uitvoering. |
|
| Sestertius ANNO XII - 250/251 - Pick 148 - Martin 4.01.46 - Varbanov - (Verg. 194) | |
 |
Particuliere collectie Gewicht: 11,62 gram Diameter: 25,3 mm |
Voorzijde: Hostilianus naar rechts blootshoofds, weinig van een paludamentum (mantel) zichtbaar over de schouders met bandmotief. Tekst: (C:) C VI MOST M QVIHTVS CAE (CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS CAESAR) - Caius Valens Hostilianus Messius Quintus. Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd haar rechterhand boven een stier en haar linkerhand boven een leeuw. Tekst: (c:) PMSC - OLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium. Afsnede: AN XII (ANNO XII) - jaar 12 (250/251). Opmerking: Portret met slechts weinig van de mantel zichtbaar. Veel letterfouten zoals een I voor de L in VAL, een M voor de H in HOSTILIANVS en een H voor een N in QVINTVS. Op de keerzijde staat nu Moesia in de gewone uitvoering. |
|
| Sestertius ANNO XII - 250/251 - Pick 148 var. - Martin 4.01.34 - Varbanov 194 | |
 |
Helios Numismatik Gewicht: 14,32 gram Diameter: 27 mm |
Voorzijde: Hostilianus naar rechts blootshoofds, deel van paludamentum (mantel) met bandmotief zichtbaar, gedragen over de schouders. Tekst: (H:) C VAI ROST M QVIHTVS CAE (CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS CAESAR) - Caius Valens Hostilianus Messius Quintus. Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd haar rechterhand boven een stier en haar linkerhand boven een leeuw. Tekst: (c:) PMSC - OLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium. Afsnede: AN XII (ANNO XII) - jaar 12 (250/251). Opmerking: Deze uitvoering heeft ook veel letterfouten zoals een I voor de L in VAL en een H voor een N in QVINTVS. Op de keerzijde staat Moesia in de gewone uitvoering. |
|
| Sestertius ANNO XII - 250/251 - Pick - Martin 4.01.39 - Varbanov | |
 |
Copyright Classical Numismatic Group Gewicht: 11,24 gram Diameter: 26 mm |
Voorzijde: Hostilianus naar rechts blootshoofds, deel van paludamentum (mantel) met bandmotief zichtbaar, gedragen over de schouders. Tekst: (F:) C VAI ROST M OVINTVS CA (CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS CAESAR) - Caius Valens Hostilianus Messius Quintus Caesar. Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd haar rechterhand boven een stier en haar linkerhand boven een leeuw. Tekst: (c:) PMSC - OLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium. Afsnede: AN XII (ANNO XII) - jaar 12 (250/251). Opmerking: Op dit type eindigt de tekst op CA van CAESAR. Dit voorzijde stempel met de vreemd geplaatste S in HOST en de grote S in QVINTVS komt ook voor op sestertii uit het jaar XIII. |
|
| Sestertius ANNO XII - 250/251 - Pick 155 - Martin 4.07.8 - Varbanov 196 | |
 |
Collectie Scottatlaw op Tantalus coin registry Gewicht: 10,71 gram Diameter: 26 mm |
Voorzijde: Hostilianus naar rechts met lauwerkrans, deel van paludamentum (mantel) met bandmotief zichtbaar, gedragen over de schouder. Tekst: (E:) IMP C VAT HOST M QVIHTVS AVG (IMPERATOR CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS AVGVSTVS) - Veldheer Caius Valens Hostilianus Messius Quintus Augustus. Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd haar rechterhand boven een stier en haar linkerhand boven een leeuw. Tekst: (c:) PMSC - OLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium. Afsnede: AN XII (ANNO XII) - jaar 12 (250/251). Opmerking: Deze munt is geslagen op naam van Hostilianus als Augustus, dus als medekeizer van Trebonianus Gallus. Ook deze uitvoering heeft weer letterfouten zoals een VAT ipv VAL en een H voor een N in QVINTVS. Op de keerzijde staat Moesia in de gewone uitvoering. |
|
| Sestertius ANNO XII - 250/251 - Pick 156 - Martin 4.08.2 - Varbanov 199 | |
 |
Particuliere collectie Gewicht: ? gram Diameter: 25 mm |
Voorzijde: Hostilianus naar rechts met lauwerkrans, deel van paludamentum (mantel) met bandmotief zichtbaar, gedragen over de schouder. Tekst: (J:) IMP C VAI HOST M QVIHTVS AVG (IMPERATOR CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS AVGVSTVS) - Veldheer Caius Valens Hostilianus Messius Quintus Augustus. Keerzijde: Vrouw (Moesia) een weinig naar links gewend, links van haar een stier en rechts een leeuw. In iedere hand houd zij een legerstandaard vast, de linker met het cijfer VII en de rechter met het cijfer IIII. Tekst: (d:) PMS - C - O - LVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium. Afsnede: AN XII (ANNO XII) - jaar 12 (250/251). Opmerking: Deze munt is geslagen op naam van Hostilianus als Augustus, dus als medekeizer van Trebonianus Gallus. Ook deze uitvoering heeft weer letterfouten zoals een H voor een N in QVINTVS. Op de keerzijde staat nu Moesia met twee legerstandaarden. |
|
AN XIII |
|
| Sestertius ANNO XIII - 251/252 - Pick 158 - Martin 4.09.7 - Varbanov - (Verg. 197) | |
 |
Collectie Scottatlaw op Tantalus coin registry Gewicht: 12,35 gram Diameter: 27 mm |
Voorzijde: Hostilianus naar rechts blootshoofds, deel van paludamentum (mantel) zichtbaar, gedragen over de schouder. Tekst: (F:) C VAI ROST M QVINTVS CA (CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS CAESAR) - Caius Valens Hostilianus Messius Quintus Caesar. Keerzijde: Vrouw (Moesia) naar links gewend, zij houd haar rechterhand boven een stier en haar linkerhand boven een leeuw. Tekst: (c:) PMSC - OLVIM (PROVINCIA MOESIA SVPERIOR COLONIA VIMINACIVM) - Provincie Moesia superior kolonie Viminacium. Afsnede: AN XIII (ANNO XIII) - jaar 13 (251/252). Opmerking: Deze munt is geslagen in het jaar 13 op naam van Hostilianus als Caesar. Dit is opmerkelijk omdat de laatse munten uit het jaar 12 hem tonen als Augustus. Hier is dan ook een ouder voorzijde stempel gebruikt uit het jaar XII in combinatie met een keerzijde stempel van mogelijk Trebonianus Gallus uit het jaar XIII. |
|